Sprawozdanie z Festiwalu
Tour de Carillon 2015
w ramach Święta Województwa Kujawsko-Pomorskiego
25-29 czerwca 2015: Dobrzyń nad Wisłą, Brześć Kujawski, Chodecz, Lubraniec, Izbica Kujawska, Piotrków Kujawski, Lubień Kujawski, Kowal, Ciechocinek
Organizacja
Wszystkie dziewięć koncertów odbyły się z udziałem jedynego w Polsce i jednego z kilku w Europie, mobilnegcarillonu „Gdańsk” składającego się z 48 dzwonów o łącznej wadze 4.868 kg. Wykonawcą wszystkich partii carillonowych była torunianka,Magdalena Cynk, kierownik artystyczny Festiwalu i Prezes Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu, które było jego głównym organizatorem. Współorganizatorem Festiwalu, który zapewnił logistykę całej trasy i prowadzenie koncertów był Maciej Mikołajewski z Polskiego Stowarzyszenia Carillonowego. Trzecim współorganizatorem było Muzeum Historyczne Miasta Gdańska, które bezpłatnie udzieliło zgody na używanie nazwy „Tour de Carillon” oraz niekomercyjnie wynajęło instrument wraz ciężarówką. Patronatem medialnym objęły festiwal Dziennik Toruński Nowości, Polskie Radio PiK oraz Telewizja Polska Bydgoszcz. Patronat Honorowy nad Festiwalem objął Marszałek Województwa Piotr Całbecki.Festiwal odbył się̨ podczas rozszerzonego, ostatniego weekendu czerwca, od czwartku, 25. do niedzieli 28. czerwca. Pojazdem MAN 11.168 Kierowali doświadczeni z wielu podroży z instrumentem „Gdańsk” kierowcy, bracia Mirosław i Wojciech Kąkol. Za logistykę i organizację Festiwalu odpowiadał Maciej Mikołajewski. Wykonawczynią wszystkich koncertów i kierownictwem całością Festiwalu zajmowała się Magdalena Cynk.
Kluczową rolę w organizacji Festiwalu odegrali lokalni działacze i animatorzy kultury odwiedzanych miejscowości skupieni w miejskich centrach kultury oraz miejsko-gminnych ośrodkach i domach kultury. W dwóch przypadkach (Chodecz i Kowal) organizacją koncertu kierowali burmistrzowie. Wszędzie zapewniono najlepsze możliwe na danym terenie miejsce koncertu, jego promocję i reklamę̨, miejsca siedzące dla słuchaczy, a w niektórych przypadkach nagłośnienie konferansjera oraz nocleg i posiłek dla całej załogi Festiwalu. W większości przypadków trasę̨ przejazdu i miejsce koncertu ubezpieczały lokalne służby, policja, zawodowa bądź ochotnicza straż̇ pożarna. Zaangażowanie lokalnych instytucji kultury, władz samorządowych i organów bezpieczeństwa jest nadzwyczajnym efektem integracji wokół wspólnej, regionalnej, wojewódzkiej imprezy kulturalnej.
Trasa koncertowa
Wszystkie koncerty festiwalowe odbyły się̨ zgodnie z wcześniej zaplanowanym harmonogramem w dziewięciu miejscowościach województwa w postaci godzinnych recitali carillonowych. Większość (oprócz Izbicy i Ciechocinka) odwiedzanych miejscowości, gościło carillon było po raz pierwszy. Podczas wszystkich koncertów zapewniono kilkadziesiąt miejsc siedzących dla słuchaczy. Miejsca niemal wszystkich koncertów zostały atrakcyjnie dobrane pod względem otoczenia w postaci ciekawej architektury, infrastruktury lub otaczającej przyrody. Dopisała pogoda, a w jedynym przypadku, w Kowalu, gdy spadł niewielki deszcz, publiczność mogła skryć się pod otwartym zadaszeniem miejscowego Centrum Kultury. Podczas koncertów rozdano około 1200 ulotek festiwalowych. We wszystkich miejscach koncertowych wyeksponowano banner Województwa. W poniższym zestawieniu, podano szacunkową ilość́ słuchaczy obecnych podczas całego koncertu. Przechodniów, którzy uczestniczyli w wysłuchaniu 1-3 utworów było często kilkakrotnie więcej.
Czwartek 25 czerwca
Dobrzyń nad Wisłą
godz. 19:00
Boisko przy Hali Sportowej, ul. Licealna 1a
Piątek 26 czerwca
Brześć Kujawski
godz. 17:00
Plac Wł. Łokietka
Chodecz
godz. 20:00
Plac T. Kościuszki
Sobota 27 czerwca
Lubraniec
godz. 16:00
Plac 3-Maja
Izbica Kujawska
godz. 18:00
Park przy Ośrodku Kultury, ul. Narutowicza 63
Piotrków Kujawski
godz. 21:00
Rynek
Niedziela 28 czerwca
Lubień Kujawski
godz. 13:00
Plac Wolności
Kowal
godz. 15:00
Park Miejski, przed Centrum Kultury
Ciechocinek
godz. 19:00
ul. Żelazna, przed Kinem Zdrój
Repertuar
Program muzyczny Festiwalu był bardzo zróżnicowany, choć nawiązywał do historii odwiedzanych ziem, prezentując artystyczne przetworzenia etnicznej muzyki kujawskiej i żydowskiej. Przypominając polski folklor włączono do repertuaru stylizacje rodzimej twórczości w utworach Fryderyka Chopina, Karola Szymanowskiego, Aleksandra Tansmana oraz Magdaleny Cynk. Zaprezentowano również̇ aranżacje muzyki barokowej (Jerzy Fryderyk Haendel) i współczesne kompozycje napisane specjalnie na carillon (Jurrian Andriessen, Albert Gerken). Zawsze dużym powodzeniem podczas koncertów carillonowych cieszą̨ aranżacje muzyki filmowej, jak Moon River Henriego Manciniego z filmu „Śniadanie u Tiffaniego”, fragmenty ścieżki dźwiękowej filmu „Misja” Ennio Morricone oraz filmów „Dziewiąte wrota” i „Pianista” Wojciecha Kilara. Z filmów polskich wykorzystano walca Wojciecha Kilara z „Ziemi obiecanej”. Większość koncertów rozpoczęto przebojem Sunrise, sunset z musicalu „Skrzypek na dachu” Jerrego Bocka. Szczególne wzruszenie, a czasem traumatyczne przeżycia towarzyszyły wykonaniom tradycyjnych tańców i melodii żydowskich, jak „Nagila Hava”,”Alfabet” i „Miasteczko Bełz”, budząc wspomnienia o byłych mieszkańcach tych ziem i ich kulturze. Żydzi stanowili przed wojną 30% do 80% (Piotrków) mieszkańców odwiedzanych miast.Przesłanie
W Europie Środkowej carillon to instrument niemal nieznany. W Polsce regularnych koncertów można posłuchać́ jedynie w Gdańsku, gdzie znajdują̨ się̨ dwa instrumenty stacjonarne. Trzeci gdański carillon, to jeden z zaledwie kilku w Europie instrumentów mobilnych. Zaprzeczony do zabytkowej ciężarówki MAN, po raz kolejny przemierzył drogi województwa kujawsko-pomorskiego. Ambicją organizatorów w najbliższych jest dotarcie z Festiwalem Tour de Carillon do wszystkich 52 miast i miasteczek naszego województwa, a później nawet do wszystkich gmin naszego regionu. Dla tysięcy członków lokalnych społeczności jest to często jedyna możliwość́ obcowania z wysoką kulturą muzyczną. Entuzjazm słuchaczy, ale też uczestniczących w koncertach burmistrzów wielu miast, spowodował, ze organizatorzy rzucili hasło budowy własnego, wojewódzkiego, kujawsko pomorskiego carillonu mobilnego, do którego każde z miast ufundowałoby jeden, inkrustowany swoim herbem dzwon o masie proporcjonalnej do ilości mieszkańców. Koszt około 50 dzwonów koncertowych w zależności od wybranej tonacji i wyboru ludwisarni wynosi od 2 do 0.5 mln zł, co daje średnio zaledwie 10 do 40 tys. zł na miasto. W praktyce powinno to oznaczać́ kilkadziesiąt tysięcy dla metropolitalnej Bydgoszczy za największy 700-900 kg dzwon i 1-2 tys. zł za dzwon kilkukilogramowy dla najmniejszego w Polsce Górzna. Koncertowe dzwony ufundowane przez poszczególne miasta byłyby najlepszym finansowo i propagandowo wkładem własnym dla wojewódzkiego projektu poszukującego pieniędzy unijnych na zakup przyczepy lub ciężarówki. Podniebna filharmonia Festiwalu Tour de Carillon mogłaby docierać́ do wszystkich zakątków regionu przynajmniej raz do roku, a województwo uzyskałoby niepowtarzalną ikonę̨ promującą region podczas wszelkich możliwych imprez w całej Europie. Idea ta została upowszechniona w ulotce festiwalowej.